Người Việt dùng linh vật Việt

Đằng sau những vẻ đẹp mang trầm tích ấy là những rứa không ngừng nghỉ của Bộ VH,TT&DL, Cục MT,NA&TL cùng sự chung tay của những người nghiên cứu di sản mỹ thuật cổ. Tượng nghê đá thế kỷ 17. Ảnh do PGS-TS Trần Lâm Biền cung cấp Gửi hình ảnh linh vật Việt tới từng địa phương “Văn bản Cục chúng tôi tham vấn cho lãnh đạo Bộ được Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên ký hôm 8/8 về việc “Không dùng tượng trưng, sản phẩm, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam” là kết quả của quá trình nghiên cứu của anh em quản lý khá lâu rồi” - ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục MT,NA&TL (Bộ VH,TT&DL) bàn luận với TT&VH. Ông Thành nói tiếp: “Đặc biệt, trong thời gian qua, các cơ quan báo chí đã rất hăng hái đưa vấn đề này ra để từng lớp quan hoài, luận bàn. Trước thực tiễn bức thiết, xem thêm chúng tôi thấy đã đến lúc gửi một văn bản tham mưu lãnh đạo Bộ để gửi các địa phương yêu cầu có những biện pháp xử lý những biểu trưng, vật phẩm, linh vật không phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam”. Ông Vi Kiến Thành cũng là người trực tiếp ký kịp thời công văn về việc giới thiệu các mẫu tượng linh vật của Việt Nam ngay sau công văn “khuyến cáo” của Bộ VH,TT&DL. Theo ông Thành, để có được văn bản đi kèm những hình ảnh thông báo nhanh như vậy, phải kể đến sự đóng góp nồng nhiệt của những người nghiên cứu mỹ thuật, di sản, và các cơ quan truyền thông. “Những mẫu linh vật cổ vẫn tồn tại ở khắp dặm dài tổ quốc. Và với sự viện trợ vô tư lự, nhiệt tình của những bồ di sản, chúng tôi hiện tại đang sở hữu một khối lượng khá lớn những hình ảnh, thông báo về những linh vật tượng trưng của người Việt ở các đình, chùa, lăng, đền. Những hình ảnh này được tổng hợp và chắt lọc thành 20 hình ảnh, với chú giải đầy đủ niên đại, đi kèm công văn của Cục” - ông Vi Kiến Thành nói. Cũng theo san sớt của ông Thành, Cục đã gửi văn bản trên tới Sở VH,TT&DL của các địa phương, để các đơn vị tư vấn với tỉnh, thành phố tham khảo cũng như có cơ sở để vào cuộc thẳng cánh với linh vật ngoại lai tại các di tích lịch sử văn hóa. Tượng nghê đá thế kỷ 17. Ảnh do PGS-TS Trần Lâm Biền cung cấp Để thẩm thấu ý thức Việt Nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Bình, cán bộ Cục MT,NA&TL, người trực tiếp can dự với những ý trung nhân Biển Đồng Chữ Nổi mỹ thuật cổ để tổng hợp thành hệ thống văn bản chia sẻ: “Bên cạnh đó, trên website ape.Gov.Vn của Cục, chúng tôi cũng cập nhật liên tục những hình ảnh, thông tin, địa điểm những biểu trưng, linh vật Việt. Việc này nhằm tuyên truyền, giới thiệu và mong muốn công chúng có được cái nhìn cụ thể về ý thức thẩm mỹ ở những linh vật, vừa để những cơ sở sản xuất những linh vật có thể tham khảo”. Khi được hỏi: Bẵng một thời gian quá dài, những người thợ Việt còn khả năng làm linh vật dân tộc? Ông Bình đáp: Trên thực tiễn, trong thời kì qua, vẫn có những người thầm lặng, kĩ càng làm linh vật mang ý thức truyền thống Việt để trưng bày. Bên cạnh đó, đặc điểm của những linh vật hiện có trong di tích của chúng ta là không con nào giống nhau. Mỗi con vật đều chứa đựng tâm tình, tình cảm, nguyện vọng và có cả sự thăng hoa của người thợ. Vì vậy những hình ảnh Cục cập nhật bộc trực không phải để người thợ rập khuôn theo mà là để họ thẩm thấu ý thức Việt rồi viết tiếp những trang sử mỹ thuật dân tộc bằng đôi tay mình, người thợ của thế kỷ 21. Trao đổi với TT&VH, ông Vương Duy Biên, thứ trưởng Bộ VH,TT&DL đồng tình: Bộ mà đại diện là Cục MT,NA&TL cần cung cấp để nâng cao nhận thức của người dân. Vì thực tiễn nhiều người cũng không biết sư tử đá nhà mình hay mình cung tiến là sư tử ngoại lai. Bởi thế, việc xem thêm làm của Cục MT,NA&TL là hợp lý và cần thiết để người dân hiểu dân tộc ta có những hình tượng mỹ thuật đẹp, ý nghĩa như thế. Hà Nội sẵn sàng toá sư tử đá ngoại khỏi di tích Sau khi nhận được công văn của Bộ về việc không dùng biểu tượng, sản phẩm, linh vật không hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, ông Trương Minh Tiến, PGĐ Sở VH,TT&DL Hà Nội cho hay: thời kì tới, để hạn chế vấn nạn sư tử đá ngoại lan tràn di sản Việt, bên cạnh việc tăng cường công tác tuyên truyền về Luật Di sản với những người chăm chút di tích, chúng tôi sẽ chú trọng hơn tới việc nâng cao tinh thần của cộng đồng, những người cung tiến hiện vật vào di sản. Với những hiện vật ngoại lai tại di tích, đầu tiên, Sở sẽ tham vấn thành thị thực hành công tác tuyên truyền, vận động các nơi quản lý di tích để họ có ý thức di dời. Nếu không, chúng tôi buộc phải sử dụng biện pháp cưỡng chế. Đó là một quá trình chúng tôi phải làm, nhưng phải thực hành từng bước một. Phạm Mỹ Thể thao & Văn hóa